Eindelijk weer eens een ouderwets klassieke liefdesroman gelezen! Wat een prachtig boek is De tuin van de familie Finzi-Contini van de Italiaanse schrijver Giorgio Bassani!
Het verhaal speelt in het interbellum. De Joodse ik-figuur, letterenstudent in Bologna, komt in de synagoge in aanraking met leeftijdsgenote Micòl en haar broer Alberto. Deze telgen van de familie Finzi-Contini wonen in een fors landhuis met een enorm park eromheen aan de rand van het stadje Ferrara. Langzaam maar zeker wordt de verteller steeds meer door deze familie opgenomen.
Micòl en de ik-figuur komen steeds nader tot elkaar, maar de verteller slaagt er niet in om aan Micòl zijn ware gevoelens duidelijk te maken. Pas wanneer Micòl een half jaar naar Venetië verdwijnt, beseft hij wat hij voor haar voelt. Als Micòl dan eindelijk weer terugkomt lijkt hij de boot gemist te hebben. De liefde wordt een kwelling:
“Waarom bleef ik toch dagelijks terugkomen op een plek waar ik, dat wist ik, slechts vernedering en ellende kon oogsten? Ik zou het niet kunnen zeggen. Misschien hoopte ik op een wonder, een ommekeer in de situatie, of misschien, wie weet, zócht ik wel vernedering en ellende…”
Bijzonder treffend wordt beschreven hoe de ik-figuur langzaam tot het inzicht komt dat hij verliefd is op Micòl. Hij slaagt er echter niet in haar deze gevoelens duidelijk te maken. De tuin van de familie Finzi-Contini komt langzaam op stoom, maar wanneer de verteller eenmaal vervuld is van zijn gevoelens worden we allemaal meegezogen in zijn onstuimige liefde, het enige licht in een voor Joden langzaam steeds donkerder wordende wereld. Want niet alleen de liefde beklemt de ik-figuur. Naarmate de jaren dertig vorderen wordt sluipenderwijs duidelijk dat de Italiaanse Joden steeds meer op een zijspoor belanden en geleidelijk uitgesloten worden van het openbare leven. In de tuin van de familie Finzi-Contini lijkt de tijd echter stil te staan, totdat het noodlot toeslaat.
Al in 1970 verfilmde Vittorio De Sica het boek. Toevallig is sinds kort is de dvd ook met Nederlandse ondertiteling verkrijgbaar. De verfilming laat weliswaar veel minder aan de verbeelding over dan het boek, maar biedt een mooi nostalgisch beeld.