IDFA: Empire of dust

Na de film Surviving Progress, dachten Strumse en ik die progress in het klein te gaan zien in de Vlaamse documentaire Empire of Dust. Volgens de aankondiging ging deze film over Chinezen die in Congo infrastructuur aanleggen in de hoop om concessies te verkrijgen om grondstoffen te winnen. Een uurtje China-bashing dus.

Niets bleek minder waar. Zoals vaker bij Idfa geeft de regisseur na afloop van de voorstelling een toelichting. De maker van Empire of Dust, Bram van Paesschen, legde uit dat hij juist niet wilde voldoen aan dat eenzijdige westerse beeld van China als nieuwe imperialistische macht.

In de film volgt hij twee personen, de Chinees Loa Yan die door zijn bedrijf voor 9 maanden uitgezonden is om een weg aan te leggen, en diens opmerkelijke tolk Eddy, een local die zowel Swahili, Frans, Engels als Chinees spreekt. Indrukwekkend!

De film begint met Eddy, een rijzige neger, die op de compound aan de filmer over de aanleg van de weg een toelichting geeft, in het Chinees! Voor het toegangshek hangen Congolezen rond, in de hoop een baantje te bemachtigen. Vervolgens zien we de Chinezen en Congolezen elkaar in een wankele omhelzing houden: de Chinezen gefrustreerd dat het werk niet opschiet, en de Congolezen lijntrekkend, omdat zij niet het vuur uit hun sloffen willen lopen.

Hilarisch zijn de momenten waarop de Congolese werknemers volstrekt onverschillig bovenop een berg stenen doodkalm op orders staan te wachten van de baas die “onderweg” is. Loa Yan, die de stenen graag wil kopen voor zijn weg, kan zijn irritatie en verbazing niet verbergen over zoveel apathie. De film lijkt gebouwd te zijn op tegenstellingen, maar geeft vooral een gemoedelijk beeld van Congo, waar dan wellicht niet vandaag, maar dan toch zeker wel morgen verder gebouwd zal worden aan de weg die Kolwezi met Lubumbashi verbindt.