W.H. Auden – Brieven van IJsland III

Het boek “Brieven van IJsland” van W.H. Auden heb ik reeds in eerder stadium lovend besproken. Een goed boek is mooi, maar voor de bespreking ervan is het funest, want van lekker kankeren fleur je soms behoorlijk op.
    Hoewel iedere reiziger naar IJsland het boek van Auden in zijn bagage moet hebben, weiger ik hem de Nederlandstalige versie aan te raden. Ten eerste is de Nederlandse editie een verkorte versie van het Engelstalige origineel. Een doodzonde.
    “Brieven uit IJsland” is vertaald door Anneke Brassinga. Naast Auden heeft zij ondermeer “de harde noot” Nabokov vertaald. Brassinga is in Nederland inmiddels een beroemde dichteres en van een dichteres mag je toch wel enig “woordgevoel” verwachten. Waarschijnlijk heeft zij Auden gebruikt als probeerseltje, want alles wijst erop dat zij het boek er in boek er in hoog tempo doorheen gejast heeft.
    We beginnen met de titel, “Brieven uit IJsland”. Aangezien IJsland, net als Sardinië en Texel, een eiland is, had de titel moeten luiden “Brieven van IJsland”, want iets dat “uit” een eiland komt, heeft er in de bodem gezeten.
    Audens reisboek bevat een aantal gedichten. Poëzie vertalen is een hachelijke taak, ook voor een dichteres. In de Brief aan lord Byron lezen we:

    “[…] een reisboek grenzeloos te laten afdwalen
    (hier is geen rijm voorhanden dan ‘falen’ […]”

De winnares van de VSB Poëzieprijs 2002 heeft op ‘afdwalen’ alleen nog het rijmwoord ‘falen’ voorhanden? Curieus. Overigens gaat Auden in het origineel ook niet vrijuit, als hij op ‘the point’ alleen maar ‘anoint’ kan laten rijmen:

    Though it’s in keeping with the best traditions
    For Travel Books to wander from the point
    (There is no other rhyme except anoint),
    They well may charge me with – I’ve no defences –
    Obtaining money under false pretences.

    Marko Fondse was een begenadigd vertaler die 30 jaar van zijn leven besteedde aan het vertalen van de poëzie van Majakovski. De 800 pagina’s van “De gebroeders Karamazov” raffelde hij daarentegen in een paar maanden af.
Een soortgelijke werkverdeling treffen we bij Brassinga aan. De zin “whoever constructed these roads is a public benefactor” en natuurlijk gemakkelijk naar het Nederlands om te zetten in “wie deze wegen ook heeft aangelegd, hij is een weldoener van het publiek”. Welk publiek?, vraag ik me dan af. Staan er soms tribunes aan de kant van de weg, waarop het samengestroomde volk onder het genot van een peuk de aanleg een weg in de gaten kan houden? Als Brassinga minder haast gehad had, was ze wellicht met iets beters op de proppen gekomen, bijvoorbeeld met “wie deze wegenbouwer ook was, hij is de weggebruiker zeer van dienst geweest”. Misschien heeft u een nog betere tip?
    De rest van het boek ga ik niet fileren, want dan krijg ik van de redactie van greut.nl op mijn dak. Maar in deze tijd van normen en waarden laat ik u graag achter met de volgende volkswijsheid: Lees boeken zoveel mogelijk in de originele taal, want ongeschoolden en luiaards krijgen doffe aftreksels voor de kiezen.

    » W.H. Auden – Brieven van IJsland I
    » W.H. Auden – Brieven van IJsland II
    » Anneke Brassinga (poetry.nl)